شاخص توده بدنی چیست و چه کاربردی دارد؟

شاید نام شاخص توده بدنی (BMI) را شنیده باشید، اما نمی دانیددقیقاً چیست؟ و نحوه محاسبه bmi چگونه است؟ در ادامه با ما همراه باشید.

شاخص توده بدنی چیست؟

هر بدنی اندازه و شکل منحصر به فرد خود را دارد. BMI یک محاسبه ساده است که از قد و وزن فرد برای تعیین میزان اضافه وزن و کمبود وزن فرد استفاده می شود. 

برای محاسبه bmi از فرمول BMI = kg/m2 استفاده می شود (کیلوگرم وزن فرد بر حسب کیلوگرم و متر مربع قد فرد بر حسب متر مربع است).

BMI چاقی یا سلامت عمومی بدن را تعیین نمی کند. ترکیب بدن و توزیع چربی بدن در افراد با BMI مشابه می تواند بسیار متفاوت باشد. مهم است بدانید که محاسبه BMI یکی از مواردی است که بیشتر توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی برای تعیین خطر ابتلا به مشکلات سلامتی استفاده می شود. تحقیقات نشان می دهد که BMI بالاتر یا کمتر از محدوده وزن طبیعی با افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن مختلف مرتبط است.

BMI برای چه مواردی استفاده می شود؟

از آنجا که چاقی و لاغری بیش از حد می تواند دلیل بسیاری از بیماری ها و مشکلات باشد. به کمک فرمول BMI می توان میزان کمبود یا اضافه وزن را تشخیص داد و با مراجعه به پزشک مربوط به دنبال راهکاری برای کاهش یا افزایش شاخص توده بدنی بود. 

شاخص توده بدنی ایده آل چقدر است؟

پس از اینکه با کمک فرمول گفته شده، شاخص توده بدنی خود را محاسبه کردید، عدد به دست آمده را می توانید با نتایج زیر تطبیق دهید تا میزان کمبود وزن، اضافه وزن یا تناسب اندام خود را بدانید:

  • کمبود وزن: شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸.۵
  • تناسب وزن: شاخص توده بدنی بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹
  • اضافه وزن: شاخص توده بدنی بین  ۲۵ تا ۲۹.۹
  • چاقی کلاس یک: شاخص توده بدنی بین ۳۰ تا ۳۴.۹
  • چاقی کلاس دو: شاخص توده بدنی بین ۳۵ تا ۳۹.۹.
  • چاقی کلاس سه: شاخص توده بدنی بیش از ۴۰

تفسیر نتایج فرمول شاخص توده بدنی

اگر bmi  شما در محدوده نرمال است که ما به شما تبریک می گوییم و توصیه می کنیم که با داشتن سبک زندگی سالم در نگهداری این عدد در محدوده نرمال کوشا باشید.

 اما در صورتی که بی ام آی شما کمتر از ۱۸.۵ یا بیشتر از ۲۵ است باید با مراجعه به پزشک تغذیه و انجام آزمایشات لازم به دنبال علت کمبود وزن و اضافه وزن خود باشید و سپس تحت نظر پزشک این مشکل خود را درمان کنید. 

بی ام آی کمتر از ۱۸.۵

اگر BMI کمتر از ۱۸.۵ (کمبود وزن) دارید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به شرایط زیر باشید:

  • سوء تغذیه
  • کم خونی
  • تضعیف سیستم ایمنی، که می تواند منجر به عفونت ها و بیماری های مکرر شود.
  • پوکی استخوان
  • ناباروری

اگر کمبود وزن دارید، پزشک شما احتمالاً آزمایش‌ های خونی و آزمایش ‌های دیگری را برای بررسی سلامت کلی شما و بررسی اینکه آیا سوءتغذیه دارید درخواست کند.

بی ام آی بالای ۲۵

به طور کلی، هر چه BMI شما بالاتر باشد، خطر ابتلا به بیماری های زیر نیز بیشتر خواهد بود:

  • بیماری های قلبی و عروقی
  • فشار خون بالا 
  • دیابت نوع ۲
  • سنگ کیسه صفرا
  • استئوآرتریت
  • آپنه خواب
  • برخی سرطان ها از جمله روده بزرگ، سینه، آندومتر و کیسه صفرا
  • افسردگی 

اگر BMI نشان دهد که ممکن است چاقی داشته باشید، پزشک شما احتمالاً آزمایش ‌های خون خاصی را برای بررسی سلامت عمومی شما تجویز کند.

متاسفانه امروزه چاقی و اضافه وزن یکی از معضلات اکثر افراد شده است. اگر شاخص توده بدنی شما بین  ۲۵ تا ۲۹.۹ است، یعنی شما مبتلا به چاقی درجه یک هستید و با پیروی از رژیم لاغری اصولی و همچنین ورزش منظم می توانید وزن خود را کم کنید. 

اما در صورتی که شاخص توده بدنی شما از این عدد تجاوز کند، ممکن است با این روش ها موفق به کاهش وزن نشوید و به دلیل ابتلا به بیماری های مرتبط با چاقی مثل دیابت، بیماری های قلبی و … مجبور به انجام جراحی های لاغری مثل اسلیو معده ، بای پس معده و … شوید.

طبق تجربیات کسانی که اسلیو معده انجام داده اند ، پس از انجام این جراحی علاوه بر اینکه بیش از ۶۰ درصد از اضافه وزن خود را از دست داده اند، بلکه بسیاری از بیماری ها و مشکلات آنها اعم از دیابت نوع دو، آپنه خواب، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و … نیز درمان شده است.

فرمول شاخص توده بدنی مناسب چه کسانی است؟

فرمول شاخص توده بدنی برای محاسبه میزان کمبود یا اضافه وزن برای بیشتر بزرگسالان ۱۸ تا ۶۵ سال کاربرد دارد. اما برای افراد زیر دقت کمتری دارد:

  • ورزشکاران و بدنسازان
  • افراد باردار
  • افراد سالمند
  • بچه های خردسال
  • افراد دارای معلولیت جسمی
  • افراد از قومیت های خاص

چرا شاخص توده بدنی برای همه افراد مناسب نیست؟

BMI در نظر نمی گیرد که آیا وزن شما عضلانی است یا چربی. افرادی که توده عضلانی بالاتری دارند، مانند ورزشکاران، ممکن است BMI بالایی داشته باشند و شاخص توده بدنی فرد را چاق نشان دهد، در حالی که بالا بودن عدد حاصل از محاسبه bmi در ورزشکاران به دلیل عضلات آنهاست نه چربی. 

همچنین کسانی که توده عضلانی کمتری دارند، مانند کودکانی که رشدشان تکمیل نشده است، یا افراد مسن‌ که ممکن است مقداری از توده عضلانی خود را از دست بدهند، ممکن است BMI کمتری داشته باشند و این کاملا طبیعی است. 

شایان ذکر است که در دوران بارداری و شیردهی، ترکیب بدن تغییر می کند، بنابراین استفاده از BMI برای بررسی میزان اضافه یا کمبود وزن درست نیست. 

دیدگاهتان را بنویسید