فشار خون اهمیت بسیاری در حفظ سلامتی بدن دارد. وقتی فشار خون بیش از حد بالا باشد، می تواند به عوارض جدی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، یا بیماری های کلیوی منجر شود. بنابراین، برای پیشگیری از این مشکلات، اندازه گیری منظم فشار خون و پیگیری درمان مناسب اهمیت دارد. بهتر است افرادی که دارای فشار خون بالا هستند، با پزشک خود مشورت کنند و دستورالعمل های لازم را برای کنترل و مدیریت فشار خون خود پیگیری کنند.
بیشتر بخوانید:
فشار خون چیست؟
فشار خون اندازه گیری فشار یا نیروی خون در داخل شریان های شما است. هر بار که قلب شما می تپد، خون را به شریان هایی پمپ می کند که خون را در سراسر بدن شما حمل می کنند. این ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه و در ۲۴ ساعت شبانه روز اتفاق می افتد. شریان ها اکسیژن و مواد مغذی را به کل بدن شما می رسانند تا بتواند کار کند. اندازه گیری فشار خون مهم است زیرا می تواند به شما کمک کند تا مشکلاتی مانند فشار خون بالا یا پایین را تشخیص دهید و به موقع پیشگیری کنید.
پایین اوردن فشار خون بالا فوری
تفاوت فشار خون و ضربان قلب چیست؟
هر دوی اینها به قلب شما مربوط است، اما آنها دو چیز متفاوت هستند. فشار خون میزان قدرتی است که خون شما در رگ های خونی شما حرکت می کند. ضربان قلب تعداد دفعاتی است که قلب شما در یک دقیقه می‌زند. افزایش ضربان قلب به این معنی نیست که فشار خون شما نیز بالا می رود. تنها راه تشخیص فشار خون اندازه گیری آن با کاف و فشارسنج است. این دو عامل از اهمیت بسیاری برخوردارند و حفظ سلامت قلب و عروق شما بستگی به کنترل منظم و متوازن هر دوی آنها دارد.
عوامل مؤثر بر تغییر فشار خون
یکی از عوامل مهمی که می‌تواند بر پدیده‌ی مورد بحث تأثیر بگذارد، محیط اطراف است. محیطی که پر از استرس و نگرانی باشد، ممکن است باعث افزایش این پدیده شود، در حالی که محیطی آرام و پر از انرژی مثبت می‌تواند به کاهش آن کمک کند. همچنین، تغذیه و نوع غذاهایی که مصرف می‌کنید نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد، به عنوان مثال مصرف بیش از حد قند و چربی ممکن است باعث افزایش این پدیده شود، در حالی که مصرف مواد غذایی سالم و متوازن می‌تواند به کاهش آن کمک کند.
- سن
- تغییر موقعیت (برای مثال، تغییر وضعیت از حالت نشسته به حالت ایستاده)
- داروهای مصرفی
بهتر است فشار خود را به کمک دستگاه فشارسنج در ساعات مشخصی از روز چک کنید تا بتوانید در قرار ملاقات بعدی با پزشک گزارش کاملی به او ارائه دهید. اگر فشار شما بسیار بالا باشد، پزشک دستگاه مانیتورینگ را پیشنهاد می‌دهد. این دستگاه را باید به مدت ۲۴ ساعت روی بازوی خود ببندید تا هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه یک‌بار فشار شما را در حین انجام فعالیت‌های روزمره اندازه‌گیری و ثبت کند. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا فشار خون شما را بهتر مدیریت کند و درمان مناسب را تجویز کند.
قاتل فشار خون بالا
روش اندازه‌گیری فشار خون
برخی عوامل مانند عصبانیت، فعالیت بدنی شدید و پر بودن مثانه می‌توانند به طور کاذب میزان فشار خون را افزایش دهند. در ادامه، روش صحیح اندازه‌گیری فشار خون را توضیح می‌دهیم:
- آرامش خود را حفظ کنید.
- کاف دستگاه را به دور بازو، بالای آرنج، ببندید.
- گوشی پزشکی را زیر لبه کاف قرار دهید.
- پوآر (پمپ) متصل به کاف را چندین بار فشار دهید تا کاف باد شود.
- هنگامی که گیج (دستگاه دارای عقربه و اعداد) به عدد ۲۰۰ میلی‌متر جیوه رسید، با باز کردن پیچ پوآر، کاف را به آرامی خالی کنید.
- با گوشی پزشکی به صداهایی که می‌شنوید دقت کنید. اولین صدا نشان‌دهنده فشار سیستولیک است و زمانی که صداها متوقف می‌شوند، گیج دستگاه فشار دیاستولیک را نشان می‌دهد.
فشار خون نرمال
فشار خون غیر طبیعی چیست؟
نیاز به تشخیص دقیق و صحیح در مورد فشار خون امری حیاتی است و برای این منظور استفاده از دستگاه فشارسنج به عنوان روش مطمئن ترین شناخته شده است. پس از اندازه گیری فشار خون، پزشک با توجه به جدول مشخص شده، می تواند وضعیت فشار خون شما را تشخیص دهد و اقدامات لازم را برای دستیابی به وضعیت بهینه اتخاذ کند. این جدول شامل مقادیر بالا، پایین و طبیعی فشار خون را نشان می دهد که برای تعیین وضعیت سلامتی شما بسیار مفید است.
| طبقه‌بندی فشار خون | سیستولیک (mmHg) | دیاستولیک (mmHg) |
| طبیعی | کمتر از ۱۲۰ | کمتر از ۸۰ |
| فشار خون افزایش یافته | ۱۲۰ تا ۱۲۹ | کمتر از ۸۰ |
| مرحله اول پرفشاری خون | ۱۳۰ تا ۱۳۹ | ۸۰ تا ۸۹ |
| مرحله دوم پرفشاری خون | ۱۴۰ یا بالاتر | ۹۰ یا بالاتر |
| بحران پرفشاری خون | بالاتر از ۱۸۰ | بالاتر از ۱۲۰ |
| افت فشار خون | کمتر از ۹۰ | کمتر از ۶۰ |
علائم فشار خون بالا
علائم فشار خون بالا
پرفشاری خون یک بشر “قاتل خاموش” است که بدون هیچ علامت قابل مشاهده‌ای شروع به آسیب زدن به اعضای حیاتی بدن مانند قلب، کلیه و مغز می‌کند. این بیماری اگر تشخیص داده نشود، می‌تواند به مشکلات قلبی-عروقی و حتی سکته قلبی و سکته مغزی منجر شود. بنابراین، اندازه‌گیری منظم فشار خون و اقدامات پیشگیری مانند تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت ورزشی ضروری است تا از این بیماری خطرناک جلوگیری شود.
عوارض پرفشاری خون
این بیماری ممکن است منجر به آسیب‌های جدی شود، از جمله:
- سکته مغزی
- حمله قلبی
- نارسایی قلبی
- بیماری کلیوی
- حمله ایسکمیک گذرا (TIA)
عوامل خطر فشار خون بالا
- دیابت
- اضافه وزن
- کلسترول بالا
- سیگار کشیدن
- سن بالای ۶۰ سال
- سبک زندگی کم‌تحرک
- مصرف مواد غذایی شور
- مصرف قرص‌های ضدبارداری
- سابقه خانوادگی پرفشاری خون یا بیماری قلبی
درمان فشار خون غیر طبیعی
فشار خون بیش از حد بالا یا پایین می‌تواند برای سلامتی بسیار خطرناک باشد. اگر فشار خون شما بیش از حد بالا است، ممکن است با مشکلات قلبی، مغزی و حتی کلیوی مواجه شوید. برعلاوه، فشار خون بیش از حد پایین نیز می‌تواند به مشکلات جدی از جمله فشار خون ناپایدار و حتی سکته قلبی منجر شود. برای کنترل فشار خون، بهتر است رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم داشته باشید. همچنین مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک و مراجعه منظم به پزشک جهت بررسی فشار خون، بهبود این مشکل را تسهیل می‌کند.
پایین آوردن فشار خون اورژانسی در منزل
۱. تغییر سبک زندگی و بهبود عادت‌های ناصحیح
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که در محدوده طبیعی باقی بمانید:
- ورزش منظم
- دوری از استرس و اضطراب
- حفظ تناسب اندام و وزن اید‌ه‌آل
- پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- اجتناب از سیگار
- پیروی از رژیم غذایی سالم (خوردن میوه و سبزی تازه و کاهش مصرف غذاهای پرچرب یا شور)
۲. استفاده از دارو
اگر تغییر سبک زندگی نتواند فشار خون شما را به حالت نرمال برگرداند، باید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم برایتان دارو تجویز کند. هنگام مصرف دارو رعایت نکات زیر به درمان سریع‌تر فشار خون غیر طبیعی کمک می‌کند:
- از داروها دقیقا طبق دستور پزشک استفاده کنید.
- داروهای تجویز شده را بدون نظر پزشک قطع نکنید.
- از مصرف خودسرانه دارو برای درمان پرفشاری خون اجتناب کنید.
- در صورت نیاز، طبق دستورالعمل پزشک فشار خود را در خانه اندازه‌گیری کنید.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا او بتواند برای تنظیم آن شما بهترین تصمیم را بگیرد.
۳. پایین آوردن سریع فشار خون بالا در منزل
درمان خانگی برای پرفشاری خون شامل گزینه‌های زیر است:
- عسل و سیاهدانه
- چای سبز و چای ترش
- گیاهان دارویی مثل سیر، پونه و نعناع
- مدیتیشن، یوگا و تمرین تنفس
- سبک زندگی فعال و ورزش منظم
- رژیم غذای حاوی غلات کامل، ماهی، میوه، سبزی و مواد غذایی کم‌چرب
اگر فشار خون شما بیش از حد پایین است، بهتر است مصرف نمک را افزایش دهید تا فشار خونتان بهبود یابد. همچنین بصورت منظم آب فراوان بنوشید تا بدنتان به خوبی هیدراته شود. هنگام نشستن نیز پاهای خود را روی یکدیگر بیندازید تا جریان خون بهتری در بدنتان برقرار شود و از افت فشار خون جلوگیری شود. این روش‌های ساده می‌تواند به کنترل فشار خون شما کمک کند و بهترین نتیجه را برای سلامتی شما به همراه داشته باشد.
سوالات متداول
فشار خون طبیعی چند است؟
فشار خون طبیعی معمولاً بین ۹۰/۶۰ میلی متر جیوه و ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه در نظر گرفته می شود. برای افراد بالای ۸۰ سال، چون طبیعی است که شریان ها با افزایش سن سفت تر شوند، فشار خون ایده آل زیر ۹۰/۱۵۰ میلی متر جیوه (یا ۸۵/۱۴۵ میلی متر جیوه در خانه) است.
سیستولیک و دیاستولیک چیست؟
فشار دیاستولیک حداقل فشاری است که در زمانی که قلب استراحت کرده و خون به قلب باز می‌گردد، اندازه‌گیری می‌شود. این فشار معمولاً به صورت فشار سیستولیک به فشار دیاستولیک نوشته می‌شود و به عنوان مثال می‌توان به فشار خون ۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه اشاره کرد. اندازه‌گیری این دو فشار بسیار مهم است برای ارزیابی سلامت قلب و عروق خونی و همچنین برای تعیین درمان مناسب برای افراد با فشار خون بالا یا پایین.
تعریف فشار خون چیست؟
فشار خون یکی از عوامل مهم برای حفظ سلامتی و عملکرد صحیح بدن است. این فشار، که بقدری مهم است که به عنوان فشار خون شناخته می شود، نشان دهنده قدرتی است که قلب بر روی دیواره رگ های شما اعمال می کند. این فشار خون همواره ثابت نیست و بسته به شرایط مختلف بدن، می تواند بالا و پایین برود. این تغییرات طبیعی است و به منظور تامین نیازهای بدن شما صورت می گیرد. بنابراین، حفظ فشار خون مناسب از اهمیت بسزایی برخوردار است تا بدن به درستی عمل کند و از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
چقدر فشار خون بر اساس سن طبیعی است؟
فشار خون سالم برای مردان ۱۸ تا ۳۹ ساله ۷۰/۱۱۹ میلی متر جیوه و فشار خون زنان ۶۸/۱۱۰ میلی متر جیوه است. فشار خون سالم برای مردان ۴۰ تا ۵۶ ساله ۱۲۴/۷۷ میلی متر جیوه و فشار خون زنان ۱۲۲/۷۴ میلی متر جیوه است. فشار خون سالم برای مردان بالای ۶۰ سال ۱۳۳/۶۹ میلی متر جیوه و فشار خون زنان ۱۳۹/۶۸ میلی متر جیوه است.
منبع: my.clevelandclinic