یکی از راه‌های پرطرفدار برای پیشگیری از بارداری ناخواسته، مصرف قرص اورژانسی است. البته کسانی که روابط متعدد جنسی دارند یا در حین برقراری رابطه جنسی از لوازم مراقبتی استفاده نمی‌کنند نیز بسیار از این قرص استفاده می‌کنند. سازوکار قرص اورژانسی به زبانی ساده، بالا بردن سطح هورمون‌های زنانه برای جلوگیری از انعقاد نطفه است. البته سوالات بسیاری مثل عوارض قرص اورژانسی وجود دارند که باید به صورت مفصل‌تری به آن‌ها پرداخت.
با این که پیشنهاد می‌کنیم تا برای مصرف هرگونه دارو و قرص پیشگیری از بارداری به دکتر زنان مراجعه کنید اما لازم است تا درباره اورژانسی به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین قرص‌های جلوگیری، بیشتر بدانید. به همین منظور ما در این مطلب از به بررسی کامل ماهیت قرص اورژانسی و از آن مهم‌تر، عوارض آن بر بخش‌های مختلف بدن می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
قرص اورژانسی چیست؟
اورژانسی در واقع نام دسته‌ای از داروهای پیشگیری از بارداری است؛ ۳ نوع قرص اورژانسی وجود دارد. اورژانسی تخمک گذاری را به تعویق انداخته و در نهایت از بارداری پیشگیری می‌کند. بر خلاف تصور عموم، مصرف اورژانسی راه حلی فوری برای پیشگیری از بارداری نیست و برای مصرف آن باید دستور پزشک به همراه زمانبندی‌های ویژه وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید :
انواع قرص های اورژانسی
همانطور که بالاتر اشاره کردیم، قرص های اورژانسی ضدبارداری به سه نوع مختلف تقسیم می‌شوند. در ادامه انواع قرص اورژانسی ضد بارداری را به تفکیک مورد بررسی قرار خواهیم داد:
قرص های لوونورژسترول
لوونورژسترول (Levonorgestrel) یکی از رایج‌ترین انواع قرص اورژانسی جلوگیری از بارداری از نوع هورمونی است. این قرص‌ها توسط انجمن غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده و به عنوان پرمصرف‌ترین داروی اورژانسی جلوگیری از بارداری شناخته می‌شود. این دارو که در تمامی داروخانه‌ها و مراکز درمانی بدون نیاز به نسخه و به تمامی افراد فروخته می‌شود، نسب به سایر روش‌های پیشگیری از بارداری در مرحله دوم، یعنی پس از برقراری رابطه جنسی بدون وسایل پیشگیری، شناخته می‌شود. براساس نظر سازمان FDA، قرص اورژانسی ضدبارداری در واقع به دو طریق از بارداری جلوگیری می‌کند، از آزاد شدن تخمک جلوگیری می‌کند و مانع قرار گرفتن تخمک بارور شده در رحم می‌شود.
قرص مای‌وِی (My Way)، پلن بی وان‌استپ (Plan B One–step)، پرونتزا (Preventeza) و قرص تیک‌اکشن (Take Action) از جمله قرص‌های لوونورژسترول هستند. این قرص‌ها برای اثرگذاری بیشتر باید هربار بیشتر از یک عدد مصرف شوند.
قرص های اولی پیریستال
یکی از دیگر انواع قرص های اورژانسی جلوگیری از بارداری اولی پیریستال (Ulipristal) است که با نام‌های اِلا و اِلاوان هم شناخته می‌شود. برای تهیه این قرص به نسخه پزشک نیاز خواهید داشت. این قرص ضد هورمونی است و عمل تشکیل جنین را مختل می‌کند. به اولی پیریستال، قرص‌های پیشگیری اضطراری نیز می‌گویند. این قرص را فقط با نسخه می‌توان خریداری کرد.
قرص ال دی
قرص های ال دی (LD) که با نام اچ دی (HD) هم شناخته می‌شوند، از دیگر گونه‌های موجود دارویی برای جلوگیری از بارداری با استفاده از دارو است. این دسته از دارو نسبت به دو نوع دیگر اثری ضعیف‌تر دارند و باید حتما باید در هر نوبت از مصرف، بیشتر از دو دوز از آن میل شود. قرص ال دی را می‌توان بدون تجویز پزشک خریداری کرد.
بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی
همانطور که گفتیم، قرص اورژانسی ضد بارداری از آزاد شدن تخمک یا قرار گرفتن تخمک بارور شده در رحم جلوگیری می‌کند. بنابراین لازم است تا قرص اورژانسی پیش از هردوی این مراحل مصرف شود
به صورت کلی نظر متخصصان بر این است که قرص اورژانسی در سریع‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی بدون وسایل پیشگیری مصرف شود؛ اما نتایج تحقیقات نشان داده که مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری در ۷۲ ساعت اول پس از رابطه جنسی، موفقیت بالایی را در پیشگیری از بارداری به دنبال دارد.
طریقه مصرف قرص اورژانسی
انواع مختلفی از قرص اورژانسی ضد بارداری وجود دارد که نحوه مصرف هرکدام از آن‌ها با هم متفاوت است. معمولا در فاصله ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی، باید یک قرص به همراه آب فراوان مصرف شود.
اگر پس از مصرف قرص اورژانسی دچار خونریزی غیر عادی شدید، حتما به دکتر زنان اطلاع بدهید. همچنین برای اطمینان از عملکرد این قرص، بهتر است ۳ هفته پس از مصرف، توسط دکتر خود معاینه شوید.
زمان مصرف قرص اورژانسی
اگرچه که تشخیص نیاز به استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری برعهده شما اس، اما بهتر است در شرایط زیر، از قرص اورژانسی استفاده کنید:
- اگر از هیچ وسیله پیشگیری از بارداری استفاده نکرده‌اید
- اگر کاندوم در حین رابطه پاره شده و یا آسیب دیده‌است
- اگر دیافراگ پیشگیری از بارداری از جای خود خارج شده‌است
- اگر حداقل ۲ یا ۳ قرص پیشگیری از بارداری قبلی خود را فراموش کرده‌اید
- اگر به هر علتی احساس کردید که وسیله پیشگیری از بارداری شما به خوبی عمل نکرده‌است
- اگر مجبور به رابطه جنسی ناخواسته شده‌اید.
چه مواقعی نباید از قرص اورژانسی استفاده کنیم؟
یکی از موارد مهمی که درباره مصرف قرص اورژانسی بسیار مهم است و معمولا توجه کمی به آن می‌شود، موارد منع مصرف این قرص‌ها است:
- اگر به باردار بودن مشکوک هستید
- اگر سابقه حساسیت به قرص ضد بارداری دارید
- اگر سابقه خونریزی غیرعادی داشته و به دکتر خود اطلاع نداده‌اید
از شما می‌خواهیم تا به این موارد توجه کنید و در صورتی که هرکدام از این شرایط را دارا بودید، با دکتر زنان مشورت کنید. همچنین اگر در دوران تخم‌گذاری هستید و یا دچار اضافه وزن بیش از حد هستید، احتمالا اثر قرص اورژانسی ضد بارداری کاهش پیدا خواهد کرد.
عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری
اگرچه که قرص اورژانسی بدون نیاز به نسخه فروخته می‌شود اما مصرف این دارو نباید به یک روتین تبدیل شود. در صورتی که تا دو ساعت بعد از مصرف قرص اورژانسی دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، حتما به دکتر مراجعه کنید. همچنین این قرص دوره پریود شما را تا حدود یک هفته به تاخیر می‌اندازد. به صورت کلی، عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری شامل موارد زیر می‌شود:
- خونریزی شدیدتر نسبت به همیشه
- حالت تهوع
- درد شکمی
- خستگی
- سردرد
- احساس سرگیجه
- تاخیر در زمان پریود
- مشکلات پوستی
- مشکلات اعصاب و روان
در صورتی که هرکدام از عوارض فوق، برای مدت زمان طولانی و شدیدتر از حالت معمول رخ داد، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض پوستی قرص اورژانسی ضد بارداری
یکی از مهمترین عوارض قرص اورژانسی لوونورژسترول که به عنوان مشهورترین قرص ضد بارداری شناخته می‌شود، حساسیت‌های پوستی است. این قرص پس از ورود به بدن به سرعت تجزیه می‌شود و مقادیر بالایی از هورمون پروژسترون را آزاد می‌کند تا در مدت زمان بسیار کوتاهی از بارداری جلوگیری کند.
اما همین مسئله می‌تواند باعث ترشح بیش از حد چربی پوست شده و باعث بروز آکنه در پوست شود. همچنین حساسیت به هورمون‌های استفاده شده در قرص اورژانسی می‌تواند زمینه ساز بروز انواع راش پوستی در بخش‌های مختلف صورت و یا بدن شود.
به صورت کلی، تغییرات شدید هورمونی در اثر مصرف قرص اورژانسی، باعث بروز عوارض پوستی متعدد، از جوش گرفته تا انواع آکنه و راش پوستی می‌شود که البته این عوارض خیلی جدی و خطرناک نیستند و با متعادل شدن میزان هورمون‌ها در بدن، برطرف می‌شوند.
عوارض قرص اورژانسی بر اعصاب
همانطور که می‌دانید، هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در وضعیت روحی و عصبی انسان‌ها دارند و تغییرات هورمونی، می‌تواند زمینه ساز بروز مشکلات روحی روانی متعددی شود. یکی از بزرگترین اشتباهاتی که افراد در استفاده از قرص اورژانسی می‌کنند، مصرف بی‌رویه و روتین آن بعد از هر رابطه جنسی است.
قرص اورژانسی ضد بارداری برای جلوگیری از لقاح و یا جایگیری تخمک بارور شده در رحم، در مدت زمان کوتاهی، مقدار بسیار زیادی هورمون در بدن آزاد می‌کند تا با حداکثر توان از بارداری جلوگیری کند.
اما این حجم بالای هورمون آزاد شده در بدن، علاوه بر جلوگیری از بارداری، تعادل هورمونی بدن را بهم می‌زند و باعث به وجود آمدن مشکلات عصبی متعددی می‌شود. یکی از رایج‌ترین عوارض مصرف بیش از حد قرص اورژانسی ضد بارداری، افسردگی است. تغییر حالت و خستگی و کلافگی از عوارض رایج این قرص‌ها هستند که در مدت زمان کوتاهی برطرف می‌شوند.
اما در صورتی که از قرص اورژانسی به صورت مداوم و به عنوان جایگزین کاندوم و سایر وسایل پیشگیری از بارداری استفاده کنید، این عوارض جانبی کوتاه مدت، ممکن است باعث افسردگی و مشکلات حاد روحی روانی شوند. همچنین افزایش استرس، تپش قلب و بروز احساسات متناقض در مدت زمان کوتاه، از دیگر عوارضی است که مصرف بیش از اندازه قرص اورژانسی ضد بارداری بر سلامت اعصاب و روان شما خواهد داشت.
عوارض قرص اورژانسی بر پریود
یکی از تاثیراتی که قرص ضدبارداری روی بدن خانم‌ها می‌گذارد، برهم زدن نظم قاعدگی است. با مصرف این قرص‌ها، ممکن است عادت ماهانه بعدی شما بر خلاف برنامه همیشگی اتفاق بیافتد. با این حال در زمینه بررسی اثرات قرص اورژانسی بر پریود باید این نکته را گوشزد کنیم که اگر چرخه قاعدگی شما به تعویق افتاد، حتما به دکتر زنان مراجعه کنید و آژمایش بارداری بدهید.
قرص های اورژانسی را خودسرانه مصرف نکنید
در آن لحظات پر از استرس که نتوانستید به صورت طبیعی از بارداری جلوگیری کنید یا وسایل پیشگیری از بارداری شما مانند کاندوم دچار پارگی یا آسیب شده، هیچ چیزی به جز استفاده از یک قرص اورژانسی ضد بارداری نمی‌تواند هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی موثر باشد. این قرص‌ها به صورت کلی، ضرری ندارد اما زمانی که مصرف آن‌ها تبدیل به یک روتین شود، خطراتی بدن شما را تهدید خواهد کرد.
در چنین شرایطی به دلیل آزاد شدن مقدایر زیادی هورمون در بدن و تغییر تعادل هورمونی، عوارض مانند بروز جوش و آکنه و راش پوستی در قسمت‌های مختلف بدن و همچنین مشکلات روحی روانی مانند افسردگی، اضطراب، تپش قلب و تغییر خلق و خو شود. برای مشاوره و درمان تحت نظر بهترین دکترهای متخصص زنان می‌توانید از طریق سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر کمک بگیرید.
اگر سوالی درباره قرص‌های اورژانسی دارید، از ما بپرسید. اگر هم تجربه‌ای در زمینه مصرف این قرص دارید، با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
منبع : دکتر دکتر
#عوارض قرص اورژانسی بر پریود #بهترین قرص اورژانسی #قیمت قرص اورژانسی #از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده #قرص اورژانسی دوتایی