کتری برقی‌های مدرن در زمان صرفه‌جویی زیادی می‌کنند، اما آیا حقیقتاً می‌توان چای تهیه شده با آنها را با چای تازه دم سماور مقایسه کرد؟ البته که نه! بنابراین اگر سماور مادربزرگتان برای شما به‌یادگار مانده است، آن را غنیمت بدانید و در تمیز نگه داشتن آن بکوشید. در این مقاله شما را با چگونگی رسوب زدایی سماور آشنا می‌کنیم.
چرا رسوب زدایی سماور مهم است؟
تمیزکاری وسایل خانه هم جزء مهمی از تمیزکاری خانه است. تنها زمانی چای دم شده روی سماور شما طعم بهتری نسبت به چای کتری خواهد داشت که سماور تمیز و عاری از رسوب باشد. در غیر این صورت ممکن است حتی طعم بدتری نسبت به کتری برقی را تجربه کنید! سماورها معمولاً در اثر استفاده دچار تجمع رسوبات آهکی ضخیم در جداره خود می‌شوند. این وضعیت باعث می‌شود آب جوش بدرنگ و بدبو شود و کیفیت پایینی داشته باشد.
قبل از اینکه بخواهید به رسوب زدایی سماور خود بپردازید، باید بررسی کنید که سماورتان از چه موادی ساخته شده و چند سال دارد. اگر سماور شما قدیمی است، به احتمال زیاد از مس یا برنج تشکیل شده است. اگر سماور شما خیلی قدیمی است و از اجدادتان به شما به ارث رسیده است، ممکن است بسیار گران‌بها باشد و در واقع شما با یک عتیقه سر و کار داشته باشید! با دقت به مهر سازنده روی سطح سماور نگاه کنید.
رسوب زدایی سطح خارجی سماور
لایه نازک جرم قرار گرفته روی سماور مسی کاملاً طبیعی است و ظاهری قدیمی به آن می‌بخشد. اگر لایه‌ای متراکم به رنگ سبز- خاکستری روی سطح یا هر یک از قسمت‌های سماور پیدا کردید، بدین معنا است که فلز در مرحله اکسیداسیون فعال به‌سر می‌برد.
اگر رسوب ضخیم است سعی نکنید خودتان پلاک و لایه جرم قرار گرفته روی سماور را بردارید چون ممکن است آن را سوراخ کنید. اما اگر لکه‌ها و جرم روی سماور ناچیز است، خودتان نیز می‌توانید برای رسوب زدایی آن اقدام کنید.
تمیز کردن رسوب سماور را چگونه انجام دهیم؟
قبل از شروع به رسوب زدایی سماور محتویات کابینت‌های خود را چک کنید چون موادی برای رسوب زدایی سماور پیدا خواهید کرد. موادی از قبیل آرد، نمک، سرکه، جوش شیرین، لیمو، اسید لیمو، آمونیاک، خمیر دندان، پوست سیب زمینی، نوشیدنی‌های گازدار و …
برای اینکه سماور به صورت جدی‌تر و بهتر تمیز شود، باید موادی مانند خمیر GOI تهیه کنید. اسید استیک، اگزالیک اسید، بنزین و خاکستر سودا (Soda) موادی هستند که قدرت پاک‌کنندگی بیشتری نسبت به مواد سنتی‌تر همچون آرد و لیمو و … دارند.
برای رسوب زدایی سماور به مواد زیر احتیاج دارید:
- دستکش لاتکس
- نمد
- پارچه نخی نرم
- روزنامه مچاله شده
- قلم مو
- پارچه شستشو یا اسفنج آشپزخانه
- سطل
برای رسوب زدایی سماور روش‌های متفاوتی وجود دارد. یکی از روش‌هایی که مادربزرگ‌ها از آن استفاده زیادی می‌کردند، تمیز کردن رسوب سماور با استفاده از شن و ماسه یا گرد آجر بود. این مواد ساینده ممکن است مؤثر باشند، اما بعد از استفاده ظاهر چندان جالبی را برای سماور شما بر جای نخواهند گذاشت. ظاهری پر از خراش و خط خوردگی قطعاً چیزی نیست که شما در آرزویش باشید!
سعی کنید از پاک‌کننده‌های ملایم استفاده کنید و فقط در مواردی که رسوب سخت شده باشد، از مواد شیمیایی یا تمیز کردن با روش‌های مکانیکی استفاده کنید. توصیه می‌شود قبل از اقدام به جرم‌گیری سماور، قطعات مختلف آن را جدا کنید. دسته‌ها، تاج، پایه، شیر آب و کلید آن را از بدنه اصلی جدا کنید.
تمیز کردن سماور مسی
چند روش برای تمیز کردن سماور مسی وجود دارد که در ادامه شرح داده شده‌اند. با توجه به مواد و ابزار در دسترستان روشی که برای شما مناسب‌تر است را انتخاب کنید.
رسوب گیری سماور با نمک سرکه و آرد
مخلوطی از نمک درشت، سرکه و آرد تهیه کنید. سطح سماور را تمیز کنید. با استفاده از یک پارچه نرم یا روزنامه سماور را جلا دهید.
رسوب گیری سماور با لیمو
یک تکه لیمو بردارید. سطح بیرونی سماور را تمیز کنید. می‌توانید از قلم مو نیز برای نتیجه بهتر کمک بگیرید. سپس با آب شستشو دهید.
رسوب گیری سماور با استیک اسید
در این روش برای تمیز کردن سماور مسی از محلول اسید استیک ۵-۱۰ درصد استفاده می‌شود. پیش از شروع به کار دستکش بپوشید. یک پارچه نرم یا اسفنج را با اسید مرطوب کنید. سطح سماور را با استفاده از آن تمیز کنید. سپس با آب بشویید.
نکته: برای تمیز کردن قطعات کوچک سماور مسی، آنها را به مدت ۳۰ دقیقه در محلول جوش شیرین (۲۰ گرم در ۵/۰ لیتر آب) بجوشانید.
تمیز کردن سماور برنجی
تمیز کردن سماور برنجی را نیز به روش‌های متفاوتی می‌توان انجام داد. در زیر چند نمونه معرفی شده‌اند.
رسوب زدایی سماور با آمونیاک
یک روش خوب برای تمیز کردن سماور برنجی استفاده از آمونیاک است. آمونیاک را به پارچه‌ای نرم مالیده و سطح سماور را با آن تمیز کنید.
رسوب زدایی سماور با محلول رقیق شده اسید اگزالیک
دستکش لاستیکی بپوشید. ۲۰۰ گرم اسید اگزالیک را در یک سطل آب رقیق کنید. محلول را روی سطح سماور بمالید و به مدت ۵ دقیقه صبر کنید. سپس با آب سرد شستشو دهید. مجدداً با جوش شیرین سطح سماور را تمیز کنید. دوباره با آب بشویید. در نهایت با پارچه‌ای مرطوب شستشو دهید.
تمیز کردن سماور استیل
تمیز کردن سماور استیل را می‌توانید با روش زیر انجام دهید:
یک سواب پنبه‌ای را با سرکه ۹ درصد مرطوب کنید. سطح سماور را با آن تمیز کنید. در آخر با پارچه‌ای نرم جلا دهید.
جرم‌گیری سماور با پوست هندوانه
یکی از روش‌های جالب تمیز کردن رسوب سماور، استفاده از پوست هندوانه است. جرم‌گیری سماور با پوست هندوانه روشی طبیعی است که کمک می‌کند سماور خود را دوباره مثل روز اول براق و درخشان کنید. کافی است بعد از خوردن هندوانه پوست آن را دور نینداخته و آن را به قطعات کوچک تقسیم کنید. درون سماور را پر از آب کنید و قطعات کوچک پوست هندوانه را در آن بریزید.
جرم‌گیری سماور با جوهر نمک
روش دیگری که برای تمیز کردن رسوب سماور به‌کار می‌رود، استفاده از جوهر نمک است. جرم‌گیری سماور با جوهر نمک در صورتی که جرم‌های روی سماور ضخیم باشد، بسیار مناسب است. اگر رسوب سماور خیلی زیاد نیست، با سرکه نیز می‌توانید کار رسوب زدایی سماور را انجام دهید و نیازی به استفاده از جوهر نمک نیست.
- قبل از شروع کار باید نکات ایمنی را رعایت کنید. جوهر نمک یک اسید قوی است.حتما هنگام استفاده از ماسک و دستکش استفاده کنید و محیز تهویه مناسب داشته باشد.
- جوهر نمک را رقیق کنید و سپس داخل سماور پر از آب بریزید.
- مدتی صبر کنید تا رسوبات نرم شوند.
- رسوبات سماور کم کم نرم شده و جدا می‌شوند.
- بعد از تخلیه محتویات سماور چندین بار داخل سماور آب جوشانده و آن را دور بریزید. حداقل ۳ یا ۴ بار این کار را تکرار کنید.
- در نهایت داخل و خارج سماور را با آب و اسکاچ و مواد شوینده بشوئید.
از بین بردن رسوب سماور برقی
از بین بردن رسوب سماور برقی تقریباً شبیه به دیگر سماورها و سماور سنتی است. همچنین روش‌هایی که برای تمیز کردن کتری برقی به‌کار می‌رود، برای سماور برقی نیز کارساز است.
برای از بین بردن رسوب سماور برقی ابتدا باید محلول تمیزکننده تهیه کنید. محلولی از آب و سرکه سفید مقطر بدین منظور توصیه می‌شود. سرکه و آب را با نسبت‌های برابر با یکدیگر ترکیب کنید. بعد از ساخت محلول، آن را درون سماور برقی ریخته و بگذارید چند دقیقه بماند.
سماور برقی را روشن کنید و صبر کنید تا محلول به‌جوش بیاید. بعد از جوش آمدن، سماور را خاموش کرده و اجازه دهید محلول درون آن سرد شود. فراموش نکنید که دستگاه را از برق بیرون بکشید. بعد از خنک شدن نوبت به تمیز کردن قسمت بیرونی سماور می‌رسد. برای این کار پارچه میکروفیبر را با محلول سرکه و آب مرطوب کنید و سطح خارجی سماور برقی را خوب تمیز کنید.
محلول سرکه را درون سماور نگه داشته و به کمک یک مسواک یا فرچه سطح داخلی سماور برقی را بسابید. مطمئن شوید که تمام گوشه‌های سماور را تمیز کرده‌اید.
از بین بردن رسوب سماور گازی
از بین بردن رسوب سماور گازی تا حد زیادی به سماور برقی شباهت دارد. به همین دلیل از صحبت مجدد درباره آن خودداری می‌کنیم.
از بین بردن رسوب سماور با سرکه
از بین بردن رسوب سماور با سرکه یکی از روش‌های عالی برای رسوب زدایی سماور است. تهیه محلولی از سرکه و آب و تمیز کردن سطح داخلی و بیرونی سماور با آن شما را از شر جرم‌های سماور خلاص می‌کند. البته دقت کنید که از بین بردن رسوب سماور با سرکه زمانی مؤثر است که جرم‌های سماور ضخیم نباشد. در غیر این صورت این روش چندان مؤثر نخواهد بود و بهتر است از روش‌های دیگر رسوب زدایی سماور از جمله جوهر نمک استفاده کنید.
منبع: برگرفته از مقاله رسوب زدایی سماور: روش‌هایی موثر و سریع! از مجله وبسایت آچاره